Kan basıncı çeşitli dış faktörlerden etkilenen bir parametredir. Temel amacı vücut dokularına gerek duyulduğunda gerektiği kadar kanın iletilmesini sağlamak olan kan basıncının, değişikliklerinde etkili olan faktörler dört ana başlıkta toplanabilir. Bunlar kalp debisi, periferik direnç, dolaşan kan hacmi ve arter elastisitesidir. Bu faktörler aşağıda tek tek ele alınmıştır.

Kalp debisini etkileyen dört ana faktör bulunur. Bunlar, diyastol sonu sol ventrikül hacmi (artyük), miyokard kontraktilitesi, kalp hızı ve kalbin ön yüküdür. Eğer aort darlığı ya da benzeri bir mekanik engel yok ise, ön yükü büyük ölçüde periferik direnç belirler. Artyük de çok büyük ölçüde dolaşan kan hacminden etkilenir. Miyokard kontraktilitesinin belirleyicisi ise, kardiyomiyopati veya belirgin iskemi gibi bir neden olmadığı sürece artyük, yani diyastol sonunda sol ventriküle dolan kan hacmidir. Bu hacim arttığı sürece, Frank Starling mekanizması devreye girecek ve diyastolde daha fazla gerilen miyokard sistolde daha şiddetle kasılacaktır. Kalp hızını büyük ölçüde sempatik aktivite belirler.

Periferik direncin başlıca belirleyicileri sempatik aktivite ve renin-angiotensin sistemidir. Dolaşan kan hacmi böbrek fonksiyonu, renin-angiotensin sistemi, vazopressin aktivitesi ve natriüretik peptidlerden, ayrıca kanın viskozitesinden etkilenir. Damar duvarını etkileyen en önemli faktörler ise sempatik aktivite, renin angiotensin sistemi ve arteriosklerozdur.

Bu noktadan hareketle hipertansiyon patogenezini aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür;